Kościół NMP na Piasku

Historia Kościoła Najświętszej Maryi Panny na Piasku

1109 Palatyn Piotr Włostowicz z rodu Łabędziów, wielkorządca Śląska z ramienia Bolesława Krzywoustego i opiekun jego synów, sprowadza z Arrouaise zakonników reguły św. Augustyna i osadza ich w okolicy góry Ślęży.

1128 W tym czasie w rejonie Sobótki powstaje budynek klasztorny. Z nieznanych nam powodów Augustianie przenoszą się do Wrocławia, przejmując z rąk księcia w 1148 r. Ostrów Piaskowy, Opactwo i klasztor pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny na Piasku.

1149 Biskup wrocławski Walter potwierdza zakonnikom posiadanie kościołów na Sobótce i na wyspie piaskowej we Wrocławiu, wnioskuje się na tej podstawie, że w wymienionym czasie istniał już kościół pod wezwaniem NMP na Piasku zbudowany w stylu romańskim.

POŁ. XII w. Powstanie pierwszego kościoła zawdzięczamy fundacji żony Piotra Włostowicza, Marii i jej syna Świętosława. Zachowany do dzisiaj, niegdyś znajdujący się w głównym portalu tego kościoła tympanon wmurowany jest obecnie nad wejściem do zakrystii w nawie płd. Uchodzi on za najpięknięjszy zabytek polskiej Sztuki Romańskiej. Przedstawia Matę Bożą z Dzieciątkiem w otoczeniu Marii Włostowiczowej trzymającej w dłoniach model romańskiego kościoła oraz jej syna Świętosława. Kościół romańśki przetrwał do poł XIV w.

1334 Po rozebraniu kościoła romańskiego Augustianie przystępują do budowy na wyspie piaskowej kościoła w stylu gotyckim.

1365 Wymieniony budowniczy przy kościele NMP na Piasku, magister Pesco Murator. Biskup Przecław z Pogorzeli poświęca nowy kościół gotycki typu halowego. Dalsza rozbudowa trwała za opata Mikołaja Herdana (1395-1412) Opata Jotka z Głuchołaz (1429-1447) i innych.

1435 Nabycie organów od Marcina z Opola.

1439 Urządzenie tabernakulum przez Wolganga z Wiednia.

1450 Ułożenie kamiennej posadzki.

1465 Poświęcenie nowego ołtarza w chórze.

Poł. XIV w. Wyposażenie kościoła w kamienną, późno gotycką chrzecielnicę (warsztat domniemany J. Tauchena, około 1500 r.)

XVIII w. Rozbudowa i wystrój kościoła za opata Ignacego II Pohla (1657-77), Jana VII Siverta (1677-1706).

1730 Pożar kościoła a następnie odbudowa w latach 1731-32.

1791 Ponowny pożar kościoła.

1810 Kasacja zakonu kanoników regularnych na Piasku i przekazanie klasztoru na bibliotekę (edykt króla pruskiego Fryderya Wilhelma IV). Parafię przejmują księża diecezjalni.

1888-91 Odbudowa świątyni.

1945 Podczas oblężenia Wrocławia, w wielkanoc pożar niszczy prawie całkowicie barokowy wystrój wnętrza kościoła, ołtarze, organy, dach i sklepienia.

1945-50 Polskie władze państwowe zabezpieczają kościół NMP przez założenie dachu o konstrukcji stalowej i odbudowę murów apsydy płd.

1960 Wewnętrzna odbudowa, która odbjęła rekonstrukcję sklepień, odsłonięcie i zabezpieczenie murów świątyni z XII-XIII w oraz częściowe zestawienie lektorium i chóru zakonnego, odbywała się po 1956 r. staraniem ks. arcybiskupa Bolesława Kominka. Spalone ołtarze barokowe zastąpiono tryptykami średniowiecznymi, z których główny najprawdopodobniej pochodzi z tej świątyni.

1965 Położenie posadzki z granitu i marmuru (sławniowicki „biała i zielona marianna”) na poziomie dawnych posadzek średniowiecznych. Z okazji 20-lecia pracy kościoła na ziemiach zachodnich umieszczono w barokowym ołtarzu nawy płn. obraz Matki Boskiej z Mariampola. Uroczysta intronizacja nastąpiła 2 IX 1965 r.

1966 Osadzenie w prezbiterium witraży przedstawiających sceny z Nowego Testamenu – dzieła Teresy Reklewskiej.

1969 Umieszczenie w kaplicy św. Antoniego szczątków ks. Jana Schneidera, wikariusza tut. kościoła w latach 1851-54, założyciela zgromadzenia sióstr Maryi Niepokalanej we Wrocławiu w 1954 r.

1970 Kontynuacja odbudowy świątyni a zwłaszcza kaplicy w nawie płd. (na miejscu dawnej zakrystii).

1981 Zawieszenie w rektorium obrazów drogi krzyżowej.

1982 Poświęcenie nowych organów umieszczonych w kaplicy nawy płn.

Więcej historii: